تصویر روی جلد تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل

 

تصویر صفحه اول سوره بقره از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل

   

علت تألیف تفسیر از زبان مولف

علت نوشتن کتاب تفسیر نوراز زبان خود دکتر مصطفی خرّم دل که در ابتدای کتاب تفسیر نور نوشته شده است این گونه آمده است.

همان گونه که دانشمندان در گذر زمان طبیعت را با معیار و میزان موجود در خود طبیعت سنجیده اند و با کلنگ طبیعت مواد را کاویده و زیر و رو کرده اند و به شگفتیهائی از راز و رمز نهفته در زوایای گیتی پی برده اند واین همه نو آوری ها را به دنیا ارمغان داشته اند به همین منوال هم اگر فرزانگان آیات قرآنی را با خود قرآن تفسیر وتبین کنند و با تلاش جانانه وسعی مخلصانه حقائق زیبا و اسرار والای این کتاب سترگ و معجزه بزرگ آسمانی را کشف ومنعکس سازند تفاسیر سودمندی را به مومنان ارمغان می دارند.

البته این عمل از دید دانایان پرهیزگار بدور نمانده است و تفسیرهای ارزشمندی در این راستا نگارش یافته است.اما پویندگانی هم بوده اند که این سبک را پیش نگرفته اند و بلکه با روشهای گوناگون دیگری دست بدین خدمت ارزنده یازیده اند.یکی از زاویه ادبی دیگری از ناحیه فلسفی برخی براساس احادیث نبوی دسته ای از نظر تاریخی گروهی از لحاظ علوم طبیعی و دانش جدید زمان و ... به نگارش تفسیر قرآن پرداخته اند و تفاسیر مطول و متوسط و مختصر با ارجی را از خود به یادگار گذاشته اند.

از آنجا که اینجانب به کتب تفسیر علاقهء وافر دارم وکمتر تفسیری است که تهیه نکرده باشم چند سال پیش تفسیری را به نام المنتخب تالیف انجمن قرآن و سنّت مصر خریداری کردم در این تفسیر یک جلدی متن قرآن را در بالای صفحات قرار داده و معنی آیات را در زیر آنها  نوشته اند و با شماره مربوطه مشخص داشته اند. سخت شیفته آن گشتم و بر آن شدم این تفسیر گرانقدر را به فارسی برگردانم ومعانی واژه ها وبندهای مشکل هر آیه را نیز بر ترجمه آن بیفزایم  .بعد از مدتی کار و کوشش متوجه شدم که بعضی از تفاسیر دیگر درمعنی برخی از آیات راهیاب تر و به مقصود وافی ترند .تصمیم گرفتم از باغ پر گل مجموعه تفاسیری که در دسترس است به گلچین معانی بپردازم
وهمچون زنبورعسل بر بهترین شکوفه ها وخوشبوترین گلها بنشینم وانگبینی دل انگیزتر ومفید تر تهیه ببینم وبر سفره دوستان بچینم . شش سال پر کشیدن بدین گلزار و آن گلزار و مکیدن شیره این گل وآن گل توانستم شهد فائق ومعطر سی جزء قرآن را بر خوان دوستان نهم. تا مزه آن به مزاج بر سفره نشستگان چه باشد. این گلچین را "تفسیرنور" نامیده ام چرا که خود فرستنده قرآن پروردگار جهان کتاب خود را نور نامیده است."یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَکُمْ بُرْهَانٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکُمْ نُورًا مُبِینًا
سوره نساء آیه 174
وَکَذَلِکَ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا مَا کُنْتَ تَدْرِی مَا الْکِتَابُ وَلَا الْإِیمَانُ وَلَکِنْ جَعَلْنَاهُ نُورًا نَهْدِی بِهِ مَنْ نَشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّکَ لَتَهْدِی إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ
سوره شوری آیه 52
فَآَمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِی أَنْزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
سوره تغابن آیه 8و......

شیوه نگارش آیات و معانی در تفسیر نور از زبان استاد خرمدل

شیوه نگارش آیات و معانی در تفسیر نور از زبان استاد خرمدل

1- معنی هر آیه ای را به گونه گویا و رسا نوشته و شماره آن را در سمت راست برگردان قرار داده ام . مفاهیم افزون بر واژه های ظاهری عبارات قرآنی را در داخل پرانتز نوشته ام ، به نحوی که واژه های پیش از پرانتز و بعد آن با یکدیگر همخوان و سازگار باشند و چنانکه مطالب داخل پرانتز خوانده نشود ، ماقبل و ما بعد پرانتز ، ترجمه کوتاه و روان آیه بوده و اگر خوانده شود تفسیر رسا و مختصر آن بشمار می آید . این مفاهیم افزوده در چاپ جدید با رنگ دیگر آمده است.

2- سعی شده ترجمه فارسی هر آیه ای درست در مقابل متن عربی آن آیه قرارگیرد و ترجمه ها به دنبال یکدیگر ذکر گردند.
3- واژه های مشکل و بندهای قابل توجه یا دشوار هر آیه ای را با ذکر شماره خود آن آیه در پاورقی صفحات قرار داده ام  یعنی پاورقی هر صفحه تقریباً فرهنگی برای آیات مذکور در آن صفحه است.
4- هرگاه در فهم دقیق معانی قرآن ، بیان نکات صرفی و نحوی را ضروری و موثر تشخیص داده باشم ، آن را در برابر واژه ها وبندها ذکر نموده ام .
5- برای این که این گلچین ، تفسیر قرآن با قرآن و هماهنگ با تفاسیر معتبر بوده و کارم تحقیق باشد نه تقلید ، و تفسیر آیات باشد نه تحمیل نظرات ، اغلب پس از بیان معنی واژه ها و بندها ، به آیه های دیگر و گاهی به مراجع سخن با لفظ «نگا» اشاره نموده ام .
6- اگر آیه ای، معانی معتبر مختلفی داشته باشد ، سعی کرده ام معنی مهمتر و ارزنده تر را در اصل برگردان بگنجانم و آن گاه در حواشی لغات به معنی یا معانی دیگر اشاره نمایم.
7- چنانکه رسم الخط قرآنی واژه ای با رسم الخط املائی کنونی ، به گونه ای تفاوت داشته باشد که احساس گردد خواننده بر اثر آن چه بسا دچار لغزش یا مشکل شود ، به کاهش و افزایش حروف یا تغییر شکل آن اشاره کرده ام .
8- تلاش نموده ام گلزار معانی از بوستان آیات ربانی ، درست به همان اندازه ای گلچین و دسته شود که به هنگام چاپ ، متن قرآنی یا نوشته های فارسی ، یکجا در معرض دید خوانندگان گرامی قرار گیرد و قاریان محترم به هنگام تلاوت قرآن ، به معنی آیات و لغات و نکات دستوری دسترسی داشته باشند و از کلام نفیس ربانی بیشتر و بهتر و ژرفتر استفاده کنند .