تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدلتفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل۱-سوره الفاتحه
تفسیر سوره الفاتحه برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره فاتحه
آیه 1
متن آیه :
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
ترجمه :
به نام خداوند بخشنده مهربان .
توضیحات :
« بِسْمِ » : فراهم آمده است از ( بِ ) و ( اِسْمِ ) . یعنی : کارم را با نام خدا آغاز می‌کنم ؛ نه به نام چیز دیگری ، و نه به فرمان دل یا کس دیگری . واژه ( اِسْم ) از ماده ( سُمُوّ ) به معنی عُلُوّ ، یا ( وسم ) به معنی علامت و نشانه است . « اللهِ » : اسم خاصّ است برای خدا . اصل آن ( إِلاه ) بوده و مصدری است بر وزن ( فِعال ) به معنی مفعول ، یعنی ( مَأْلُوه ) به معنی معبود می‌باشد . همان گونه که مصدر ( خَلْق ) به معنی مخلوق است ( نگا : لقمان / 11 ) . « الرَّحْمنِ » : دارای مهر فراوان ( نگا : أعراف / 156 ) . « الرَّحِیمِ » : دارای مهر همیشگی .
آیه 2
متن آیه :
الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
ترجمه :
ستایش خداوندی را سزا است که پروردگار جهانیان است .
توضیحات :
« رَبِّ » : پروردگار . مصدری است به معنی تربیت ، و در اینجا در معنی اسم فاعل ، یعنی مربّی به کار رفته است ، و صفت ( الله ) می‌باشد . « الْعَالَمِینَ » : جهانیان ، جهانها . هر صنفی از اصناف آفریدگان . اسم آلت است و به معنی آنچه خدا بدان شناخته شود . از راه تغلیب به صورت جمع مذکّر سالم با ( ین ) جمع بسته شده است .
آیه 3
متن آیه :
الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
ترجمه :
بخشنده مهربان است .
توضیحات :
« الرَّحْمنِ » : و « الرَّحِیمِ » . هر دو صیغه مبالغه‌اند و صفت ( الله ) می‌باشند .
آیه 4
متن آیه :
مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ
ترجمه :
مالک روز سزا و جزا است .
توضیحات :
« مَالِکِ » : متصرّف . صاحب . خداوند . بدل یا صفت بشمار است . « الدِّینِ » : جزا . داوری . آئین .
آیه 5
متن آیه :
إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ
ترجمه :
تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌طلبیم .
توضیحات :
« إیَّاکَ » : تو را .
آیه 6
متن آیه :
اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ
ترجمه :
ما را به راه راست راهنمائی فرما .
توضیحات :
« الصِّرَاطَ » : راه ( نگا : مریم / 36 ، یس / 61 ، زخرف / 61 و 64 ) .
آیه 7
متن آیه :
صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ
ترجمه :
راه کسانی که بدانان نعمت داده‌ای ؛ نه راه آنان که بر ایشان خشم‌گرفته‌ای ، و نه راه گمراهان و سرگشتگان .
توضیحات :
« صِرَاطَ » : بدل از ( الصِّرَاطَ ) پیشین است . « الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ » : مراد کسانی است که در ( نساء / 69 ) از آنان سخن رفته است . « غَیْرِ » : بدل از ضمیر ( هِمْ ) یا از ( الَّذِینَ ) است . « الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ » : مراد کسانی است که در ( فتح / 6 ) از آنان سخن رفته است . « الضَّآلِّینَ » : گمراهان . مراد کسانی است که در ( آل‌‌عمران / 90 ، واقعه / 41 - 56 ) از ایشان صحبت شده است .
