تفسیر سوره الناس برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره مسد
سوره مسد آیه 1
متن آیه :
تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ
ترجمه :
نابود باد ابولهب ! و حتماً هم نابود میگردد .
توضیحات :
« تَبَّتْ » : هلاک شد . نابود گردید . این فعل برای دعا است و به معنی : هلاک باد و نابود باد ! « یَدَا أَبِی لَهَبٍ » : دو دست ابولهب . تسمیه کلّ به اسم جزء است و مراد از دست ، ذات او است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « تَبَّ » : هلاک و نابود گردید . فعل ماضی برای تحقّق است و خبر از آینده قطعی میدهد . ابولهب عموی پیغمبر بود و سرسختترین دشمنان آن حضرت بشمار میآمد . دائماً او و همسرش أمّ جمیل بر ضدّ اسلام و برای اذیّت و آزار مسلمین در تلاش و تکاپو بودند .
سوره مسد آیه 2
متن آیه :
مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا کَسَبَ
ترجمه :
دارائی و آنچه ( از شغل و مقام ) به دست آورده است ، سودی بدو نمیرساند ( و او را از آتش دوزخ نمیرهاند ) .
توضیحات :
« مَآ أَغْنَیا عَنْهُ » : بدو سودی نبخشید ( نگا : اعراف / 48 ، حجر / 84 ، شعراء / 207 ) . « مَا » : چیزی که . مراد شغل و مقام است .
سوره مسد آیه 3
متن آیه :
سَیَصْلَى نَاراً ذَاتَ لَهَبٍ
ترجمه :
به آتش بزرگی در خواهد آمد و خواهد سوخت که زبانهکش و شعلهور خواهد بود .
توضیحات :
« سَیَصْلَیا » : به آتش داخل خواهد شد و بدان خواهد سوخت ( نگا : نساء / 10 ، ابراهیم / 29 ، إسراء / 18 ) . « ذَاتَ لَهَبٍ » : زبانهکش و مشتعل ( نگا : مرسلات / 31 ) .
سوره مسد آیه 4
متن آیه :
وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ
ترجمه :
و همچنین همسرش که ( در اینجا آتش بیار معرکه و سخنچین است در آنجا بدبخت و ) هیزمکش خواهد بود .
توضیحات :
« إمْرَأَتُهُ » : همسرش . عطف بر ضمیر فاعلی مستتر در اصل ( سَیَصْلَیا ) است . « حَمَّالَةَ » : بسیار بارکش . مفعولٌبه برای فعل محذوفی است و مخصوص به ذمّ است . برخی آن را حال هم دانستهاند . « الْحَطَبِ » : هیزم . « حَمَّالَةَ الْحَطَبِ » : هیزمکش . کنایه از سخنچین است که با برافروختن آتش کینهتوزی و دشمنانگی در میان مردم ، خرمن محبّت و مودّت آنان را آتش میزند ، و رشته دوستی و رابطه خویشاوندی همگان را میگسلاند .
سوره مسد آیه 5
متن آیه :
فِی جِیدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ
ترجمه :
در گردنش رشته طناب تافته و بافتهای از الیاف است .
توضیحات :
« جِیدِ » : گردن . « حَبْلٌ » : ریسمان . « مَسَدٍ » : رشته به هم تابیده از لیف خرما و غیره . این آیه حال است و کنایه از تحقیر چنین شخصی است . این سرنوشت نه تنها برای ابولهب و امّ جمیل است و بس ، بلکه هرکه با قرآن مخالف باشد و مانع رواج و رسوخ احکام آن در جهان گردد ، در دوزخ قرین و همدم آنان خواهد گشت .
سوره مسد
سوره مسد آیه 1
متن آیه :
تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ
ترجمه :
نابود باد ابولهب ! و حتماً هم نابود میگردد .
توضیحات :
« تَبَّتْ » : هلاک شد . نابود گردید . این فعل برای دعا است و به معنی : هلاک باد و نابود باد ! « یَدَا أَبِی لَهَبٍ » : دو دست ابولهب . تسمیه کلّ به اسم جزء است و مراد از دست ، ذات او است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « تَبَّ » : هلاک و نابود گردید . فعل ماضی برای تحقّق است و خبر از آینده قطعی میدهد . ابولهب عموی پیغمبر بود و سرسختترین دشمنان آن حضرت بشمار میآمد . دائماً او و همسرش أمّ جمیل بر ضدّ اسلام و برای اذیّت و آزار مسلمین در تلاش و تکاپو بودند .
سوره مسد آیه 2
متن آیه :
مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا کَسَبَ
ترجمه :
دارائی و آنچه ( از شغل و مقام ) به دست آورده است ، سودی بدو نمیرساند ( و او را از آتش دوزخ نمیرهاند ) .
توضیحات :
« مَآ أَغْنَیا عَنْهُ » : بدو سودی نبخشید ( نگا : اعراف / 48 ، حجر / 84 ، شعراء / 207 ) . « مَا » : چیزی که . مراد شغل و مقام است .
سوره مسد آیه 3
متن آیه :
سَیَصْلَى نَاراً ذَاتَ لَهَبٍ
ترجمه :
به آتش بزرگی در خواهد آمد و خواهد سوخت که زبانهکش و شعلهور خواهد بود .
توضیحات :
« سَیَصْلَیا » : به آتش داخل خواهد شد و بدان خواهد سوخت ( نگا : نساء / 10 ، ابراهیم / 29 ، إسراء / 18 ) . « ذَاتَ لَهَبٍ » : زبانهکش و مشتعل ( نگا : مرسلات / 31 ) .
سوره مسد آیه 4
متن آیه :
وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ
ترجمه :
و همچنین همسرش که ( در اینجا آتش بیار معرکه و سخنچین است در آنجا بدبخت و ) هیزمکش خواهد بود .
توضیحات :
« إمْرَأَتُهُ » : همسرش . عطف بر ضمیر فاعلی مستتر در اصل ( سَیَصْلَیا ) است . « حَمَّالَةَ » : بسیار بارکش . مفعولٌبه برای فعل محذوفی است و مخصوص به ذمّ است . برخی آن را حال هم دانستهاند . « الْحَطَبِ » : هیزم . « حَمَّالَةَ الْحَطَبِ » : هیزمکش . کنایه از سخنچین است که با برافروختن آتش کینهتوزی و دشمنانگی در میان مردم ، خرمن محبّت و مودّت آنان را آتش میزند ، و رشته دوستی و رابطه خویشاوندی همگان را میگسلاند .
سوره مسد آیه 5
متن آیه :
فِی جِیدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ
ترجمه :
در گردنش رشته طناب تافته و بافتهای از الیاف است .
توضیحات :
« جِیدِ » : گردن . « حَبْلٌ » : ریسمان . « مَسَدٍ » : رشته به هم تابیده از لیف خرما و غیره . این آیه حال است و کنایه از تحقیر چنین شخصی است . این سرنوشت نه تنها برای ابولهب و امّ جمیل است و بس ، بلکه هرکه با قرآن مخالف باشد و مانع رواج و رسوخ احکام آن در جهان گردد ، در دوزخ قرین و همدم آنان خواهد گشت .