تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدلتفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل۷۹-سوره النازعات
تفسیر سوره النازعات برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره نازعات
سوره نازعات آیه 1
متن آیه :
وَالنَّازِعَاتِ غَرْقاً
ترجمه :
سوگند به همه چیزهائی که ( نیروئی بدانها داده شده است که بدان اشیاء را از قرارگاه خود ) کاملاً برمی‌کنند و بیرون می‌کشند !
توضیحات :
« النَّازِغاَتِ » : برکنندگان . بیرون کشندگان . برای واژه‌های پنجگانه ( نَازِعَات ، نَاشِطَات ، سَابِحَات ، سَابِقَات ، مُدَبِّرَات ) بیش از شش معنی بیان کرده‌اند ( نگا : تفسیر کبیر ) . از جمله : فرشتگان ، ستارگان آسمان ، اسبان مجاهدان ، ارواح مردگان ، غازیان و جهادگران ، قلوب مردمان ، و گاهی آمیزه‌ای از اینها . امّا اغلب مفسّران طرفدار ستارگان و فرشتگانند . بهترین نظریّه ، سخن تفسیر المنتخب است که گردآورنده چکیده همه نظرات است و ما آن را پسندیده و تقدیم داشته‌ایم . « غَرْقاً » : به گونه اغراق‌آمیز . به تمام و کمال .
سوره نازعات آیه 2
متن آیه :
وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطاً
ترجمه :
و سوگند به همه چیزهائی که ( نیروئی بدانها داده شده است که بدان اشیاء را از قرارگاه خود ) چابکانه و استادانه بیرون می‌کشند !
توضیحات :
« النَّاشِطَاتِ » : آنهائی که کارها را آهسته و آرام ، ولی استادانه و چابکانه به انجام می‌رسانند .
سوره نازعات آیه 3
متن آیه :
وَالسَّابِحَاتِ سَبْحاً
ترجمه :
و سوگند به همه چیزهائی که ( سرعتی بدانها داده شده است که در پرتو آن ، وظائف خود را هر چه زودتر ) به گونه ساده و آسان انجام می‌دهند !
توضیحات :
. . .
سوره نازعات آیه 4
متن آیه :
فَالسَّابِقَاتِ سَبْقاً
ترجمه :
و سوگند به همه چیزهائی که ( در انجام وظائف محولّه بر دیگران ) کاملاً سبقت می‌گیرند !
توضیحات :
« السَّابِقَاتِ » : پیش‌تازان . سبقت‌گیرندگان .
سوره نازعات آیه 5
متن آیه :
فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْراً
ترجمه :
و سوگند به همه چیزهائی که ( با ویژگیهائی که بدانها داده شده است ) به اداره امور می‌پردازند !
توضیحات :
« الْمُدَبِّرَاتِ » : گردانندگان . اداره‌کنندگان . « أَمْراً » : کار . مراد کارها است . چرا که این واژه اسم جنس و به منزله جمع است ( نگا : تفسیر کبیر ) . جواب قسم محذوف است . یعنی سوگند به همه این آفریده‌های عجیب و غریب جهان ، که رستاخیز برپا می‌شود و قیامت می‌آید .
سوره نازعات آیه 6
متن آیه :
یَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ
ترجمه :
( رستاخیز و قیامت برپا گردد ) در آن روزی که ( نفخه اوّل ، در صور دمیده می‌شود و ) زلزله‌ای در می‌گیرد ( و دنیا خراب می‌گردد و همگان می‌میرند ) .
توضیحات :
« تَرْجُفُ » : می‌لرزد . می‌لرزاند . این فعل به صورت لازم و متعدّی به کار می‌رود . « الرَّاجِفَةُ » : لرزان . لرزاننده . مراد نفخه نخستین صور است که در جهان می‌پیچد و جهان را می‌لرزاند و خراب می‌گرداند . برخی گفته‌اند : مراد زلزله کره زمین و از هم پاشیدن آن است .
سوره نازعات آیه 7
متن آیه :
تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ
ترجمه :
سپس ( نفخه دوم ، در صور دمیده می‌شود و زلزله نخستین ) زلزله دیگری به دنبال خواهد داشت ( که مردگان زنده می‌گردند و رستاخیز و قیامت آغاز می‌شود ، و جهان ابدی آغاز می‌گردد ) .
توضیحات :
« تَتْبَعُهَا » : به دنبال آن می‌آید و رخ می‌دهد . « الرَّادِفَةُ » : پیرو . به دنبال آینده . مراد نفخه دوم است که بعد از نفخه اوّل قرار دارد و اعلام فرا رسیدن رستاخیز و قیامت است . برخی گفته‌اند : مراد زلزله و تکانی است که آسمانها را به دنبال ویرانی زمین در بر می‌گیرد ( نگا : زمر / 68 ) .
سوره نازعات آیه 8
متن آیه :
قُلُوبٌ یَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ
ترجمه :
دلهائی در آن روز تپان و پریشان می‌گردند .
توضیحات :
« وَاجِفَةٌ » : مضطرب و پریشان . لرزان و نگران . تپنده و آشفته .
سوره نازعات آیه 9
متن آیه :
أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ
ترجمه :
و چشمانشان فرو افتاده و فروخفته می‌گردد .
توضیحات :
« أَبْصَارُهُمْ » : چشمان ایشان . مراد صاحبان چشمها است . « خَاشِعَةً » : ذلیل و خوار . فرو افتاده و فروخفته .
سوره نازعات آیه 10
متن آیه :
یَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِی الْحَافِرَةِ
ترجمه :
( اینان در دنیا ) می‌گفتند : آیا ما دوباره ( زنده می‌گردیم و ) به زندگی بازگردانده می‌شویم ؟ !
توضیحات :
« مَرْدُودُونَ » : برگردانده شدگان . « الْحَافِرَةِ » : راه طی شده . حالت نخستین و زندگی پیشین . مراد حیات دوباره و آفرینش دوباره است .
سوره نازعات آیه 11
متن آیه :
أَئِذَا کُنَّا عِظَاماً نَّخِرَةً
ترجمه :
آیا وقتی که استخوانهای پوسیده و فرسوده‌ای خواهیم شد ( به زندگی بازگردانده می‌شویم ؟ ) .
توضیحات :
« عِظَام » : جمع عَظْم ، استخوانها . « نَخِرَةً » : پوسیده . فرسوده .
سوره نازعات آیه 12
متن آیه :
قَالُوا تِلْکَ إِذاً کَرَّةٌ خَاسِرَةٌ
ترجمه :
( تمسخرکنان ) می‌گفتند : این ( بازگشت به زندگی دوباره ، اگر انجام‌پذیر گردد ) در این صورت بازگشت زیانبار و زیان‌بخشی خواهد بود ! ( و ما هرگز از این زیانها نخواهیم کرد ، و چنین کاری ممکن نیست ) .
توضیحات :
« تِلْکَ » : این رجعت و بازگشت . « إِذاً » : آن گاه . « کَرَّةٌ » : بازگشت . برگشت . « خَاسِرَةٌ » : زیانبار . زیان‌بخش . پرضرر و زیان .
سوره نازعات آیه 13
متن آیه :
فَإِنَّمَا هِیَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ
ترجمه :
( بازگشت آنان چندان مشکل نیست ) تنها صدائی ( از صور ) برمی‌خیزد و بازگشت انجام می‌پذیرد .
توضیحات :
« هِیَ » : بازگشت . زندگی . رجعت به حیات دوباره . « زَجْرَةٌ » : صدا و فریاد . مراد صدای صور برای بار دوم است که بر اثر آن همه مردگان زنده می‌گردند .
سوره نازعات آیه 14
متن آیه :
فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ
ترجمه :
ناگهان همگان ( به پا می‌خیزند و ) در دشت پهناور و سفید محشر آماده می‌شوند .
توضیحات :
« السَّاهِرَةِ » : دشت و بیابان سفید و هموار و پهناور . مراد صحرای محشر است .
سوره نازعات آیه 15
متن آیه :
هَلْ أتَاکَ حَدِیثُ مُوسَى
ترجمه :
آیا خبر داستان موسی به تو رسیده است ؟
توضیحات :
« حَدِیثُ » : سخن . خبر . داستان . « هَلْ أَتَاکَ . . . » : مطلب با استفهام شروع شده است تا شوق شنونده بیدار ، و آماده شنیدن داستان گردد .
سوره نازعات آیه 16
متن آیه :
إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى
ترجمه :
بدان گاه که پروردگارش او را در زمین مقدّس طُوی صدا زد .
توضیحات :
« بِالْوَادِی الْمُقَدَّسِ طُویً » : ( نگا : طه / 12 ) . « الْوَادِی » : سرزمین . یاء آخر آن در رسم‌الخطّ قرآنی حذف شده است . « طُویً » : نام سرزمینی در شام ، میان مَدْیَن و مصر ، در پائین کوه طور سینا ، نخستین بار ، در آنجا به موسی ( ع ) وحی شد . بدل از ( الْوادی ) است .
سوره نازعات آیه 17
متن آیه :
اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى
ترجمه :
( بدو گفت : ) برو به سوی فرعون که سرکشی و طغیان کرده است .
توضیحات :
« طَغی » ، : سرکشی کرده است . در کفر و عصیان و ظلم ، از حد گذشته است . از مرز بندگی فراتر رفته است .
سوره نازعات آیه 18
متن آیه :
فَقُلْ هَل لَّکَ إِلَى أَن تَزَکَّى
ترجمه :
بگو : آیا میل داری ( از آنچه در آن هستی ) ، رها و پاک گردی ؟
توضیحات :
« هَل لَّکَ . . . » : آیا میل داری ؟ خبر مبتدای محذوفی چون ( مَیْلٌ ) و ( رَغْبَةٌ ) است ، در اصل چنین است : هَل لَّکَ مَیْلٌ ؟ این شیوه ، در خواستِ توأم با سازش و نرمش است . « تَزَکّی » : پاک گردی . فعل مضارع است و اصل آن ( تَتَزکّی ) است .
سوره نازعات آیه 19
متن آیه :
وَأَهْدِیَکَ إِلَى رَبِّکَ فَتَخْشَى
ترجمه :
و تو را به سوی پروردگارت رهبری کنم ( و او را به تو بشناسانم ) تا تو ( از او ) اندیشناک و بیمناک گردی ( و خلاف نکنی ؟ )
توضیحات :
« فَتَخْشی » : خشیت ، ترس و هراسی است که نتیجه احساس به عظمت و قدرت خدا است . چنین احساسی هم با شناخت او ، در دل انسان پدیدار می‌شود ( نگا : فاطر / 28 ) .
سوره نازعات آیه 20
متن آیه :
فَأَرَاهُ الْآیَةَ الْکُبْرَى
ترجمه :
( موسی به پیش فرعون رفت و ) معجزه بزرگ ( خود ، یعنی تبدیل عصا به اژدها ) را بدو نشان داد .
توضیحات :
« الآیَةَ الْکُبْری » : معجزه بزرگ . مراد تبدیل عصا به اژدها است . نشان دادن معجزه و کار عملی ، پس از بیان ادلّه و براهین قولی بوده است .
سوره نازعات آیه 21
متن آیه :
فَکَذَّبَ وَعَصَى
ترجمه :
امّا فرعون ، موسی را دروغگو نامید و ( نبوّت او را نپذیرفت ، و از چیزی که از جانب خدا با خود آورده بود ) سرپیچی کرد .
توضیحات :
« کَذَّبَ » : موسی را تکذیب کرد و پیغمبریش را دروغ نامید . « عَصی » : از دستورهای آسمانی و رهنمودهای الهی سرپیچی و سرکشی کرد .
سوره نازعات آیه 22
متن آیه :
ثُمَّ أَدْبَرَ یَسْعَى
ترجمه :
سپس پشت کرد و رفت و ( برای مبارزه با موسی ) به سعی و تلاش پرداخت .
توضیحات :
« أَدْبَرَ » : پشت کرد و رفت .
سوره نازعات آیه 23
متن آیه :
فَحَشَرَ فَنَادَى
ترجمه :
آن گاه ( جادوگران را ) گرد آورد و ( مردمان را ) دعوت کرد .
توضیحات :
« حَشَرَ » : بسیج کرد . گرد آورد . مراد گرد آوردن جادوگران است ( نگا : شعراء / 36 و 53 ) . « نَادی » : دعوت کرد . فرا خواند . بانگ برداشت ( نگا : زخرف / 51 ) .
سوره نازعات آیه 24
متن آیه :
فَقَالَ أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَى
ترجمه :
و گفت : من والاترین معبود شما هستم !
توضیحات :
« أناَ رَبُّکُمْ الأعْلی » : با توجّه به خاصّیّت نفسِ آفت‌زده طاغیان که کلمه حق و دعوت به آن ، بر طغیان و غرورشان می‌افزاید ( نگا : بقره / 206 ، صافّات / 35 ) و مال و منال و مقام گاهی به ادّعای الوهیّتشان می‌کشاند ( نگا : زخرف / 51 ) جنون پادشاهی هم فرعون مادیگرا را بر آن داشته است که در اوقات معمولی معبودهائی برای خود برگزیند ( نگا : اعراف / 127 ) و در لحظاتی خویشتن را یگانه معبود دیگران بداند ( نگا : شعراء / 29 ، قصص / 38 ) و زمانی خود را معبود والایِ والا بنامد . همیشه تاریخ ، شاهد خداگونه‌ها بوده و سخن قال یا حال ایشان را شنیده است . مگر از کافران بی‌ادب ، جز این باید شنید ؟
سوره نازعات آیه 25
متن آیه :
فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَکَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى
ترجمه :
خدا او را به عذاب دنیا و آخرت گرفتار کرد .
توضیحات :
« نَکَالَ » : تعذیب . عذاب و عقوبت . مفعول مطلق است و یا منصوب به نزع خافض است . « الآخِرَةِ وَ الأُولی » : آن جهان و این جهان . چون عذاب آخرت مهم‌تر از عذاب دنیا است ، ذکر آن پیشتر آمده است .
سوره نازعات آیه 26
متن آیه :
إِنَّ فِی ذَلِکَ لَعِبْرَةً لِّمَن یَخْشَى
ترجمه :
در این ( داستان موسی و فرعون ، درس ) عبرت بزرگی است برای کسی که ( از خدا ) بترسد .
توضیحات :
« لِمَن یَخْشی » : عبرت گرفتن از چنین داستانهائی تنها برای کسانی میسّر است که خوف و خشیت و احساس مسؤولیّت به دل راه داده‌اند .
سوره نازعات آیه 27
متن آیه :
أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّمَاء بَنَاهَا
ترجمه :
( ای منکرانِ معاد ! ) آیا آفرینش ( مجدّد پس از مرگ ) شما سخت‌تر است یا آفرینش آسمان که خدا آن را ( با این همه عظمت سرسام‌آور و نظم و نظام شگفت ، بالای سرتان همچون کاخی ) بنا نهاده است ؟
توضیحات :
« خَلْقاً » : آفرینش . ساختار . تمییز است . « أَأَنتُمْ أَشَدُّ . . . » : این آیه پاسخ گفتار منکران معاد است که می‌گفتند : أإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِی الْحَافِرَةِ . اجزاء کرات آسمانی را از عدم آفریده است و آنها را به شکل خورشیدها و ماهها و ستاره‌ها درآورده است ، اجزاء متفرّق بدن شما را نیز بازآفرینی می‌کند و بهم می‌پیوندد و در صحنه حیات مجدّد حاضر می‌گرداند و مورد بازخواستتان قرار می‌دهد . پس چه جای شگفتی است ؟
سوره نازعات آیه 28
متن آیه :
رَفَعَ سَمْکَهَا فَسَوَّاهَا
ترجمه :
ارتفاع و بلندای آن را بالا برد و گسترشش داد ، و آن را آراسته و پیراسته کرد و سر و سامانش بخشید .
توضیحات :
« رَفَعَ » : بالا برد . گسترش داد . « سَمْکَ » : ارتفاع . بلندا . بعضی آن را سقف و آسمانه دانسته‌اند . « سَوّی » : ساخته و پرداخته کرد . یعنی هر یک را فواصل معیّن و اندازه و خاصّیّت ویژه بخشید و در مدارات خود جای داد و یکی را به دیگری مرتّبط ساخت . ( نگا : بقره / 29 ) .
سوره نازعات آیه 29
متن آیه :
وَأَغْطَشَ لَیْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا
ترجمه :
و شب آن را تاریک کرد ، و روزِ آن را پدیدار و روشن ساخت .
توضیحات :
« أَغْطَشَ » : تاریک کرد . دیجور ساخت . « أَخْرَجَ » : پدیدار کرد . ظهور بخشید . مراد روشن کردن است . « ضُحی » : اوائل روز . تمام روز ( نگا : اعراف / 98 ، طه / 59 ، ضحی / 1 ، نازعات / 46 ) .
سوره نازعات آیه 30
متن آیه :
وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَاهَا
ترجمه :
و پس از آن ، زمین را غلتاند و ( به شکل بیضی در آورد و ) گستراند .
توضیحات :
« دَحَاهَا » : آن را پرت کرد و غلتاند . آن را به شکل بیضی درآورد و گستراند . چون اغلب تفسیرها و فرهنگها ( دحو ) را تنها به معنی ( گسترانیدن ) ذکر کرده‌اند ، چند جمله را برای تأکید معنی غلتاندن و قِل دادن از دو تفسیر عیناً ذکر می‌نمائیم : أَصْلُ الدَّحْوِ الإِزالَةُ لِلشَّیْء مِنْ مَکانٍ إِلی مَکانٍ ، وَ مِنْهُ یُقالُ : إِنَّ الصَّبِیَّ یَدْحُو بِالْکُرَةِ ، أَیْ یَقْذِفُهَا عَلی وَجْهِ الأرْضِ ( نگا : تفسیر کبیر ) . دَحَاهَا : بَسَطَهَا وَ أَوْسَعَهَا لِسُکْنی أَهْلِها ، أَوْ جَعَلَهَا عَلی شَکْلِ دِحْیَةٍ وَ هِیَ الْبَیْضَةُ ( نگا : تفسیر و بیان مفردات القرآن ) . همچنین ( نگا : فرهنگهای : محیط‌المحیط ، لسان‌العرب . تفسیرهای : المصحف‌المیسّر ، پرتوی از قرآن ، المنار جلد اوّل صفحه 248 ) .
سوره نازعات آیه 31
متن آیه :
أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءهَا وَمَرْعَاهَا
ترجمه :
آب آن را و چراگاه آن را پدیدار کرد .
توضیحات :
« مَرْعی » : چراگاه . « مَآءَها وَ مَرْعَاهَا » : اشاره به مایه حیات جانداران و اقوات آنها است .
سوره نازعات آیه 32
متن آیه :
وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا
ترجمه :
و کوهها را محکم و استوار کرد .
توضیحات :
« أَرْسَاهَا » : ثابت و استوار کرد ( نگا : رعد / 3 ، حجر / 19 ، نحل / 15 ) .
سوره نازعات آیه 33
متن آیه :
مَتَاعاً لَّکُمْ وَلِأَنْعَامِکُمْ
ترجمه :
برای استفاده شما و چهارپایان شما ( همه اینها را سر و سامان داده و سرگشته و فرمانبردار کرده‌ایم ) .
توضیحات :
« مَتَاعاً » : بهره‌مندی و بهره‌گیری . استفاده . مفعولٌ‌له است .
سوره نازعات آیه 34
متن آیه :
فَإِذَا جَاءتِ الطَّامَّةُ الْکُبْرَى
ترجمه :
هنگامی که بزرگترین حادثه ( و بلای سخت طاقت‌فرسای قیامت ) فرا می‌رسد .
توضیحات :
« الطّآمَّةُ » : حادثه عظیم . مصیبت طاقت‌فرسا . بلای سخت و فراگیر . مراد قیامت است . « الْکُبْری » : بزرگترین . معلوم است هیچ مصیبت و واقعه‌ای بزرگتر از قیامت نیست .
سوره نازعات آیه 35
متن آیه :
یَوْمَ یَتَذَکَّرُ الْإِنسَانُ مَا سَعَى
ترجمه :
در آن روز ، انسان به یاد می‌آورد همه کوششها و تلاشهائی را که کرده است .
توضیحات :
« یَوْمَ » : بدل از ( إِذَا ) است و جواب ( إِذَا ) محذوف است و تفصیل نهفته در آیات بعدی است . یعنی همین که طامّه کبری روی آورد ، عالَم و روز و دوره‌ای پیش می‌آید که در آن موجبات غفلت و فراموشی از میان می‌رود ، و . . .
سوره نازعات آیه 36
متن آیه :
وَبُرِّزَتِ الْجَحِیمُ لِمَن یَرَى
ترجمه :
و دوزخ برای هر فرد بینائی ، آشکار و نمایان می‌گردد ( و بر کسی مخفی نمی‌ماند ) .
توضیحات :
« بُرِّزَتْ » : نموده شد . آشکار گردانده شد .
سوره نازعات آیه 37
متن آیه :
فَأَمَّا مَن طَغَى
ترجمه :
امّا آن کسی که طغیان و سرکشی کرده باشد .
توضیحات :
« طَغی » : سرکشی و نافرمانی کرده باشد ( نگا : نازعات / 17 ) .
سوره نازعات آیه 38
متن آیه :
وَآثَرَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا
ترجمه :
و زندگی دنیا را ( برگزیده باشد و بر آخرت ) ترجیح داده باشد .
توضیحات :
« ءَاثَرَ » : برگزیده باشد . ترجیح داده باشد .
سوره نازعات آیه 39
متن آیه :
فَإِنَّ الْجَحِیمَ هِیَ الْمَأْوَى
ترجمه :
قطعاً دوزخ جایگاه ( او ) است .
توضیحات :
« الْمَأْوی » : منزل و جایگاه .
سوره نازعات آیه 40
متن آیه :
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى
ترجمه :
و امّا آن کس که از جاه و مقام پروردگار خود ترسیده باشد ، و نفس را از هوی و هوس بازداشته باشد .
توضیحات :
« مَقَامَ رَبِّهِ » : ( نگا : رحمن / 46 ، ابراهیم / 14 ) . مَقام ، در اصل به معنی جایگاه اقامت است . در اینجا مراد شخص حاضر در آن است که ذات خداوند سبحان است .
سوره نازعات آیه 41
متن آیه :
فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوَى
ترجمه :
قطعاً بهشت جایگاه ( او ) است .
توضیحات :
. . .
سوره نازعات آیه 42
متن آیه :
یَسْأَلُونَکَ عَنِ السَّاعَةِ أَیَّانَ مُرْسَاهَا
ترجمه :
از تو درباره قیامت می‌پرسند که در چه زمانی واقع می‌شود ؟
توضیحات :
« أَیَّانَ » : چه وقت ؟ کی ؟ « مُرْسَاهَا » : وقوع قیامت و برپا شدن آن . مصدر میمی است از إِرْساء ( نگا : اعراف / 187 ، هود / 41 ) .
سوره نازعات آیه 43
متن آیه :
فِیمَ أَنتَ مِن ذِکْرَاهَا
ترجمه :
تو را چه آگهی و خبر از آن ؟ ! ( تو چیزی از آن نمی‌دانی ) .
توضیحات :
« فِیمَ » : مخفّف ( فِی مَا ) است . « ذِکْری » : خبر دادن . بیان کردن .
سوره نازعات آیه 44
متن آیه :
إِلَى رَبِّکَ مُنتَهَاهَا
ترجمه :
آگاهیِ از زمان قیامت ، به پروردگارت واگذار می‌گردد ( و اطّلاع از وقوع آن کار پروردگار تو است ؛ نه تو ) .
توضیحات :
« مُنتَهی » : انتهاء . واگذاری ( نگا : نجم / 14 و 42 ) . « إِلی رَبِّکَ مُنتَهَاهَا » : چکیده مطلب این است : تنها خداوند از وقوع قیامت آگاه است و بس ( نگا : اعراف / 187 ، لقمان / 34 ) .
سوره نازعات آیه 45
متن آیه :
إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن یَخْشَاهَا
ترجمه :
وظیفه تو تنها و تنها بیم دادن و هوشدار باش به کسانی است که از قیامت می‌ترسند ( و روح حق‌جوئی و حق‌طلبی دارند ) .
توضیحات :
« مُنذِرُ » : بیم‌دهنده . اعلام خطرکننده . « مُنذِرُ مَن یَخْشَاهَا » : این گونه تعبیرات اشاره به این حقیقت است که اگر کسانی دچار طغیان نفسانی نشده باشند و بلکه اندیشناک بوده و آماده پذیرش حق باشند ، گوش دل به اندرزهای آسمانی فرا می‌دهند ، و ادلّه و برهان ، خردهایشان را تکان می‌دهد ( نگا : بقره / 2 ) .
سوره نازعات آیه 46
متن آیه :
کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَهَا لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا عَشِیَّةً أَوْ ضُحَاهَا
ترجمه :
روزی که آنان برپائی رستاخیز را می‌بینند ( چنین احساس می‌کنند که در جهان ) گوئی جز شامگاهی یا چاشتگاهی از آن درنگ نکرده‌اند و بسر نبرده‌اند .
توضیحات :
« لَمْ یَلْبَثُوا » : درنگ نکرده‌اند . نمانده‌اند و بسر نبرده‌اند ( نگا : بقره / 259 ، مؤمنون / 112 و 114 ) . « عَشِیَّةً » : شب هنگام . آخر روز . « ضُحی » : چاشتگاه . اوّل روز . « عَشِیَّةً أَوْضُحَاهَا » : مراد چند ساعتی است ( نگا : یونس / 45 ، احقاف / 35 ، مؤمنون / 113 ) . مرجع ( هَا ) واژه ( عَشِیَّةً ) است و بیانگر این است ، صبحِ همان عصرگاه مراد است .
