تفسیر سوره الإنفطار برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره إنفطار
سوره إنفطار آیه 1
متن آیه :
إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ
ترجمه :
هنگامی که آسمان شکافته میگردد .
توضیحات :
« إِنفَطَرَتْ » : شکافته شد . درز برداشت ( نگا : حاقّه / 16 ، انشقاق / 1 ) .
سوره إنفطار آیه 2
متن آیه :
وَإِذَا الْکَوَاکِبُ انتَثَرَتْ
ترجمه :
و هنگامی که ستارگان از هم میپاشند و پخش و پراکنده میشوند .
توضیحات :
« إنتَثَرَتْ » : پراکنده شد . از هم پاشید .
سوره إنفطار آیه 3
متن آیه :
وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ
ترجمه :
و هنگامی که دریاها شکاف برمیدارند . و به هم میپیوندند .
توضیحات :
« فُجِّرَتْ » : برجوشانده شدند و راه آنها به هم بازگردانده شد . یعنی کوهها و تپهها و ارتفاعات سواحل دریاها برداشته شد و آب دریاها به هم آمیخته گردید . منفجر گردانده شد . یعنی اتمهای دو عنصر اساسی آب ، اکسیژن و ئیدروژن ، بر اثر یک جرقّه و واکنش ، آزاد و منفجر گردید ( نگا : نمونه ، تفهیمالقرآن ) .
سوره إنفطار آیه 4
متن آیه :
وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ
ترجمه :
و هنگامی که گورها زیر و رو میگردند ( و مردگان زنده میشوند و بیرون میآیند و برای حساب آماده میشوند ) .
توضیحات :
« بُعْثِرَتْ » : زیر و رو گردانده شد . پراکنده و گشوده گردانده شد .
سوره إنفطار آیه 5
متن آیه :
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ
ترجمه :
آن گاه هرکسی میداند چه چیزهائی را پیشاپیش فرستاده است ، و چه چیزهائی را واپس نهاده است و بر جای گذاشته است .
توضیحات :
« مَا قَدَّمَتْ » : کارهای نیکو یا زشتی که انسان در زندگانی خود انجام داده است و پیش از مرگ بدانها دست یازیده است . کارهای نیکی که کرده است . « مَآ أَخَّرَتْ » : کارهائی که آثار آنها بعد از او در دنیا باقی مانده است و نتائج آنها به او رسیده است ، از قبیل مقاصد رحمانی همچون خیرات و صدقات جاریه و بناها و کتابهای مفید ، یا مقاصد شیطانی همچون بدعتها و نوشتههای بد و قمارخانهها و مشروبخانهها ، و غیره . یا کارهای نیکی که بر اثر سهلانگاری نکرده است ( نگا : قیامت / 13 ) .
سوره إنفطار آیه 6
متن آیه :
یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَرِیمِ
ترجمه :
ای انسان ! چه چیز تو را در برابر پروردگار بزرگوارت مغرور ساخته است و در حق او گولت زده است ( که چنان بیباکانه نافرمانی میکنی و خود را به گناهان آلوده میسازی ؟ ! ) .
توضیحات :
« مَا غَرَّکَ » : چه چیز تو را فریفته است ؟ چه چیز مغرورت ساخته است ؟ این پرسش ، بیانگر تهدید شدیدی ، و در عین حال توأم با نوعی لطف و محبّت است . « الْکَرِیمِ » : عظیم . بزگوار ( نگا : المراغی ) .
سوره إنفطار آیه 7
متن آیه :
الَّذِی خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ فَعَدَلَکَ
ترجمه :
پروردگاری که تو را آفریده است و سپس سر و سامانت داده است و بعد معتدل و متناسبت کرده است .
توضیحات :
« خَلَقَکَ » : تو را از نیستی به هستی آورده است . تو را شکل بخشیده است . « سَوَّاکَ » : تو را سر و سامان و نظم و نظام داده است ( نگا : بقره / 29 ، کهف / 37 ، قیامت / 38 ) . « عَدَلَکَ » : تو را معتدل القامه و متناسب الاعضاء کرده است .
سوره إنفطار آیه 8
متن آیه :
فِی أَیِّ صُورَةٍ مَّا شَاء رَکَّبَکَ
ترجمه :
و آن گاه به هر شکلی که خواسته است تو را درآورده است و ترکیب بسته است .
توضیحات :
« صُورَةٍ مَّا » : واژه ( مَا ) زائد و دالّ بر تفخیم و تعظیم چیزی است که بدان افزوده میگردد ( نگا : جزء عم شیخ محمّد عبده ) . در اینجا دالّ بر بدیع و زیبا بودن و تمام و کمال خلقت انسان است .
سوره إنفطار آیه 9
متن آیه :
کَلَّا بَلْ تُکَذِّبُونَ بِالدِّینِ
ترجمه :
هرگزا هرگز ! ( آن چنان که میپندارید نیست ) . اصلاً شما ( روز ) سزا و جزا را دروغ میپندارید و نادرست میدانید .
توضیحات :
« الدِّینِ » : سزا و جزا ( نگا : فاتحه / 4 ) .
سوره إنفطار آیه 10
متن آیه :
وَإِنَّ عَلَیْکُمْ لَحَافِظِینَ
ترجمه :
بدون شکّ نگاهبانانی بر شما گمارده شدهاند .
توضیحات :
« حَافِظِینَ » : نگهبانان . مراد فرشتگانی است که مأمور حفظ و نگهداری اعمال انسانها هستند ( نگا : ق / 17 ، زخرف / 80 ) .
سوره إنفطار آیه 11
متن آیه :
کِرَاماً کَاتِبِینَ
ترجمه :
نگاهبانانی که ( در پیشگاه پروردگار مقرّب و ) محترم هستند و پیوسته ( اعمال شما را ) مینویسند .
توضیحات :
« کِرَامًا » : جمع کَریم ، بزرگواران ( نگا : فرقان / 72 ، عبس / 16 ) .
سوره إنفطار آیه 12
متن آیه :
یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ
ترجمه :
میدانند هرکاری را که میکنید .
توضیحات :
« مَا » : هرکاری اعم از خیر و شر .
سوره إنفطار آیه 13
متن آیه :
إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ
ترجمه :
مسلّماً نیکان در میان نعمت فراوان بهشت بسر خواهند برد .
توضیحات :
« الأبْرَارَ » : جمع بَرّ ، نیکوکاران ( نگا : انسان / 5 ) . « نَعِیمٍ » : نعمت . در اینجا مراد بهشت جاویدان است . ذکر آن به صورت نکره ، برای بیان اهمّیّت و گستردگی و عظمت این نعمت است .
سوره إنفطار آیه 14
متن آیه :
وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ
ترجمه :
و مسلّماً بدکاران در میان آتش سوزان دوزخ بسر خواهند برد .
توضیحات :
« الْفُجَّارَ » : جمع فاجِر ، بدکاران . کسانی که از فرمان خدا سرپیچی میکنند و دستور او را پشت گوش میاندازند . کسانی که پرده شریعت و عفاف و تقوی را پاره میکنند ( نگا : ص / 28 ) . « جَحِیمٍ » : آتش برافروخته و سوزان . دوزخ .
سوره إنفطار آیه 15
متن آیه :
یَصْلَوْنَهَا یَوْمَ الدِّینِ
ترجمه :
در روز سزا و جزا داخل آن میگردند و با آتش آن میسوزند .
توضیحات :
« یَصْلَوْنَهَا » : به آتش دوزخ داخل میگردند و میسوزند و برشته میشوند و درد و رنج آن را میچشند ( نگا : نسأ / 10 ، ابراهیم / 29 ، ص / 56 ) .
سوره إنفطار آیه 16
متن آیه :
وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِینَ
ترجمه :
و آنان هیچ گاه از دوزخ بیرون نمیآیند و از آن دور نمیشوند .
توضیحات :
« غَآئِبِینَ » : ( نگا : اعراف / 7 ، نمل / 20 ) .
سوره إنفطار آیه 17
متن آیه :
وَمَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الدِّینِ
ترجمه :
( ای انسان ! ) تو چه میدانی که روز سزا و جزا چگونه است ؟
توضیحات :
« مَآ أَدْرَاکَ » : چه میدانی ! ( نگا : حاقّه / 3 ، مدّثّر / 27 ، مرسلات / 14 ) .
سوره إنفطار آیه 18
متن آیه :
ثُمَّ مَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الدِّینِ
ترجمه :
آخر تو ( ای انسان ! ) چه میدانی که روز سزا و جزا چگونه است ؟
توضیحات :
« مَا یَوْمُ الدِّینِ » : مراد این است که حقیقت و چگونگی قیامت را کسی چنان که باید نمیداند .
سوره إنفطار آیه 19
متن آیه :
یَوْمَ لَا تَمْلِکُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَیْئاً وَالْأَمْرُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ
ترجمه :
روزی است که هیچ کسی برای هیچ کسی کاری نمیتواند بکند و از دست کسی برای کسی کاری ساخته نیست ، و در آن روز فرمان ، فرمان خدا است و بس ، و کارو بار کلاً بدو واگذار میگردد .
توضیحات :
« لا تَمْلِکُ » : قادر به انجام کاری نیست . نمیتواند ( نگا : سبأ / 42 ) . « الاْمْرُ » : فرمان . کار ( نگا : روحالبیان ) .