تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدلتفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل۹۵-سوره التین
تفسیر سوره التین برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره تین
سوره تین آیه 1
متن آیه :
وَالتِّینِ وَالزَّیْتُونِ
ترجمه :
سوگند به انجیر و زیتون !
توضیحات :
« التِّینِ » : انجیر . اشاره به دوران آدم است که او و همسرش در بهشت برگ درختان و چه‌بسا انجیر را جامه و پوشش خود کردند ( نگا : اعراف / 22 ) . کوه « طور تینا » که در دمشق قرار دارد و بر آن درختان انجیر می‌روید . در میان عربها مرسوم است که نام میوه‌ای را بر سرزمین آن اطلاق کنند ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « الزَّیْتُونِ » : زیتون . اشاره به دوران نوح است که آدم دوم لقب گرفته است . گویا در آخرین مراحل طوفان ، نوح کبوتری را رها کرد تا درباره پیدا شدن خشکی از زیر آب جستجو کند . کبوتر با شاخه زیتونی بازگشت و نوح فهمید که طوفان پایان گرفته است . شاخه زیتون هم اینک رمز صلح و امنیّت است . کوه « طور زیتا » که در بیت‌المقدّس است . ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) .
سوره تین آیه 2
متن آیه :
وَطُورِ سِینِینَ
ترجمه :
و سوگند به طور سینین !
توضیحات :
« طُورِ سِینِینَ » : اسم کوهی است که در صحرای سیناء قرار دارد و موسی ( ع ) در بالای آن به مناجات با خدا می‌پرداخت . در کنار این کوه نور شریعت موسوی تابیدن گرفت ( نگا : مریم / 52 ) .
سوره تین آیه 3
متن آیه :
وَهَذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ
ترجمه :
و سوگند به این شهر امین ( مکّه ) !
توضیحات :
« الْبَلَدِ الأمِینِ » : شهر امین . مراد مکّه است که چه رسد به انسانها ، حیوانات و درختان و گیاهان و پرندگان آن در امن و امانند . نه جانداری در آنجا کشته می‌شود و نه گیاهی کنده می‌گردد ، مگر انواعی از نباتات که مردم بدانها نیازمندند ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « الأمِینِ » : سرزمین دارای امن و امان ( نگا : بقره / 126 ، آل‌عمران / 97 ، قصص / 57 ) . اشاره به دوران خاتم‌الانبیاء ، محمّد مصطفی ( ص ) است .
سوره تین آیه 4
متن آیه :
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ
ترجمه :
ما انسان را ( از نظر جسم و روح ) در بهترین شکل و زیباترین سیما آفریده‌ایم .
توضیحات :
« لَقَدْ خَلَقْنَا . . . » : جواب قسمهای چهارگانه است . « أَحْسَنِ » : زیباترین . بهترین . « تَقْوِیمٍ » : هیئت . سیما . در اصل تقویم ، در آوردن چیزی به صورت مناسب و نظام معتدل و کیفیّت شایسته است ( نگا : نمونه ) ولی در بسیاری از موارد مراد از مصدر ، اثر آن است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . لذا در اینجا مراد ساختار انسان با دو بعد جسمانی و روحانی است ، که « عالَم صغیر » و « موجود ناشناخته » نام گرفته است ، و خداوند او را بزرگوار فرموده است ( نگا : اسراء / 70 ) و آفریدگار جهان در برابر اتمام خلقت انسان ، خویشتن را ستوده است ( نگا : مؤمنون / 14 ) .
سوره تین آیه 5
متن آیه :
ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِینَ
ترجمه :
سپس ما او را به میان پست‌ترینِ پستان برمی‌گردانیم ( و از زمره بدترینِ مردمان می‌گردانیم ) .
توضیحات :
« رَدَدْنَاهُ » : او را برمی‌گردانیم . او را قرار می‌دهیم . واژه ( رَدّ ) را به معنی اصلی برگرداندن ، و معنی ضمنی جعل ، یعنی قرار دادن و ساختن دانسته‌اند ( نگا : روح‌المعانی ، المیزان ) . « أَسْفَلَ » : پائین‌ترین . مفعولٌ‌به یا منصوب به نزع خافض است . « سَافِلِینَ » : پائین‌تران . پستان . جمع مذکّر سالم است و مراد انسانهائی است که امتیاز انسانیّت خود را نادیده می‌گیرند ، و به جای پیمودن قوس صعودی ایمان و دینداری ، قوس نزولی کفر و بی‌دینی را طی می‌کنند ، و از درجه والای اعلی علّیّین به ژرفای گودالّ اسفل سافلین فرو می‌افتند . « رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِینَ » : این بند ، بدین واقعیّت اشاره دارد که : کسانی که راه کفر و شرک و ستمگری و زورگوئی و سایر مفاسد را در پیش می‌گیرند ، از مقام انسانیّت سقوط می‌کنند و در نظر خدا از پستان پست بشمار می‌آیند ، و در دنیا از زمره ناپاکان ، و در آخرت از جمله دوزخیانند ( نگا : نساء / 145 ، صافّات / 98 ، فصّلت / 29 ، بیّنه / 6 ) .
سوره تین آیه 6
متن آیه :
إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ
ترجمه :
مگر کسانی که ایمان بیاورند و کارهای شایسته بکنند که آنان پاداش قطع ناشدنی و بی‌منّت دارند .
توضیحات :
« غَیْرُ مَمْنُونٍ » : ناگسیختنی . قطع ناشدنی . بی‌منّت ( نگا : فصّلت / 8 ، قلم / 3 ، انشقاق / 25 ) .
سوره تین آیه 7
متن آیه :
فَمَا یُکَذِّبُکَ بَعْدُ بِالدِّینِ
ترجمه :
پس ( ای انسان ناسپاس ! به دنبال مشاهده این همه دلائل و نشانه‌های معاد ) دیگر چه چیز تو را بر آن می‌دارد که روز سزا ( و جزای قیامت ) را دروغ پنداری ( و در دادگاه الهی خویشتن را محکوم به سقوط از درجه انسانیّت سازی ؟ ) .
توضیحات :
« بَعْدُ » : پس از مشاهده قدرت خدا در پیکره عالَم صغیر و در گستره عالَم کبیر . آن که انسان و جهان را از نیستی به هستی درآورده است ، دوباره پس از پایان جهان و مردن مردمان ، دنیا را پدیدار و انسانها را از خواب مرگ بیدار می‌سازد ، و طرحی نو درمی‌اندازد . « الدِّینِ » : سزا و جزا . دین و آئین . « فَمَا یُکَذِّبُکَ . . . » : پس دیگر چه چیز تو را به تکذیب شریعت و آئین وامی‌دارد ؟
سوره تین آیه 8
متن آیه :
أَلَیْسَ اللَّهُ بِأَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ
ترجمه :
مگر خداوند فرمانرواترین فرمانروایان ( و داورترین داوران ) نمی‌باشد ؟
توضیحات :
« أَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ » : فرمانرواترین فرمانروایان . داورترین داوران ( نگا : هود / 45 ) . اگر در آیه هفتم ، دین به معنی شریعت و آئین باشد ، معنی این آیه چنین است : آیا خداوند احکام و فرمانهایش از همه حکیمانه‌تر و متقن‌تر نیست ؟ ( نگا : نمونه ) .
