تفسیر سوره التکاثر برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره تکاثر
سوره تکاثر آیه 1
متن آیه :
أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ
ترجمه :
مسابقه افزونطلبی و نازش ( به مال و منال و خدم و حشم و ثروت و قدرت ) شما را به خود مشغول و سرگرم میدارد .
توضیحات :
« أَلْهَیا » : به خود مشغول و سرگرم داشت . غافل و بیخبر کرد ( نگا : منافقون / 9 ، نور / 37 ، حجر / 3 ) . « التَّکَاثُرُ » : مسابقه افزونطلبی در اموال و اولاد ، و مباهات بدان ( نگا : حدید / 20 ) .
سوره تکاثر آیه 2
متن آیه :
حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ
ترجمه :
تا بدان گاه که ( میمیرید و ) به گورستانها میروید ( و کار از کار میگذرد ) .
توضیحات :
« زُرْتُمْ » : دید و بازدید کردید . مراد از چنین ملاقات کردن و روبرو شدنی ، مردن و در گورستانها دفن شدن است « الْمَقَابِرَ » : جمع مَقْبَرَة ، گورستانها .
سوره تکاثر آیه 3
متن آیه :
کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ
ترجمه :
هان بس کنید ! ( بعد از مرگ ) خواهید دانست ( که چه خاکی بر سر خود ریختهاید ) .
توضیحات :
« کَلاّ » : بس کنید ! حقّا .
سوره تکاثر آیه 4
متن آیه :
ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ
ترجمه :
باز هم ( میگویم : ) هان بس کنید ! خواهید دانست ( که چگونه خود را خانه خراب و بدبخت کردهاید ) .
توضیحات :
« ثُمَّ کَلاّ » : باز هم هان !
سوره تکاثر آیه 5
متن آیه :
کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ
ترجمه :
هان بس کنید ! اگر آگاهی قطعی و یقینی داشته باشید ( و از فرجام کار خود کاملاً باخبر باشید ، از این مسابقه افزونطلبی و مباهات به قدرت و ثروت دست میکشید و گرد ملاهی نمیگردید و به کار آخرت میپردازید ) .
توضیحات :
« عِلْمَ الْیَقِینِ » : دانش راستین . آگاهی قطعی . مراحل یقین سهتا است : علمالیقین و عینالیقین و حقّالیقین ( نگا : حجر / 99 ، واقعه / 95 ، حاقّه / 51 ) . اضافه آنها ، اضافه موصوف به صفت خود است . جواب ( لَوْ ) محذوف است . از قبیل : هرگز به سراغ این امور نمیرفتید و تفاخر و مباهات به این مسائل باطل نمیکردید .
سوره تکاثر آیه 6
متن آیه :
لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ
ترجمه :
شما قطعاً دوزخ را خواهید دید .
توضیحات :
« لَتَرَوُنَّ » : قطعاً و حتماً خواهید دید . مراد آشکار شدن دوزخ است ( نگا : شعراء / 91 ، نازعات / 36 ) .
سوره تکاثر آیه 7
متن آیه :
ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ
ترجمه :
باز هم ( میگویم : ) شما آشکارا و عیان ، خود دوزخ را خواهید دید ( و در آن خواهید افتاد ) .
توضیحات :
« عَیْنَ الْیَقِینِ » : دیدن یقینی . آگاهی حاصل از دیدن و مشاهده کردن . مراد از دیدن دوزخ ، در آن افتادن و چشیدن عذاب آن است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) .
سوره تکاثر آیه 8
متن آیه :
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ
ترجمه :
سپس در آن روز از ناز و نعمت بازخواست خواهید شد .
توضیحات : « ثُمَّ » : این واژه در اینجا برای ترتیب اخباری است ؛ نه ترتیب زمانی . چرا که قبلاً حساب و کتاب و قضاوت انجام پذیرفته است ( نگا : المصحف المیسّر ) . البتّه میتواند برای ترتیب زمانی هم باشد . چون در دوزخ برای عذاب بیشتر از دوزخیان سؤالاتی میشود ( نگا : ملک / 8 ، مدّثّر / 42 ) .