تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدلتفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل۱۰۴-سوره الهمزة
تفسیر سوره الهمزة برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره هُمَزَة
سوره هُمَزَة آیه 1
متن آیه :
وَیْلٌ لِّکُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ
ترجمه :
وای به حال هر که عیبجو و طعنه‌زن باشد !
توضیحات :
« وَیْلٌ » : وای ! واویلا ! بدبختی و نابودی . هلاک و عذاب . ( نگا : بقره / 79 ، ابراهیم / 2 ، مریم / 37 ) . « هُمَزَةٍ » : بسیار عیبجو . « لُمَزَةٍ » : بسیار طعنه‌زن . « هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ » : این دو واژه صیغه مبالغه‌اند . از لحاظ معنی آن اندازه به هم نزدیکند که در موارد بسیاری به عنوان دو لفظ مترادف استعمال شده‌اند . هرچند با یکدیگر فرق دارند ولی این تفاوت به گونه‌ای است که عدّه‌ای مفاهیم ( هُمَزَة ) را برای ( لُمَزَة ) ، و عدّه‌ای مقاصد ( لُمَزَة ) را برای ( هُمَزَة ) ذکر کرده‌اند ( نگا : تفهیم القرآن ) . از قبیل : الف - هُمَزَة ، بسیار غیبت کننده ، و لُمَزَة سخت عیبجو . ب - هُمَزَة ، عیبجوی با اشاره به دست ، لَمَزَة با زبان . ج - هُمَزَة ، آن که روبرو بدگوئی کند ، و لُمَزَة آن که در غیاب . د - هُمَزَة ، آن که آشکارا و به آواز بلند بگوید ، لُمَزَة در پنهانی و با اشاره ابرو و چشم . و معانی دیگر ( نگا : نوین ) . پس هر که آبرو و حیثیّت مردم را به بازی گیرد ، و ایشان را تحقیر کند و برای خوشایند خود یا دیگران کارهایشان را ناچیز شمارد و بدیشان بدیها نسبت دهد ، و در حضور یا در غیاب ، آنان را توهین و تحقیر نماید ، و بزرگی خود را در کوچکی مردم ببیند ، هُمَزَة و لُمَزَة است .
سوره هُمَزَة آیه 2
متن آیه :
الَّذِی جَمَعَ مَالاً وَعَدَّدَهُ
ترجمه :
همان کسی که دارائی فراوانی را گرد می‌آورد و آن را بارها و بارها می‌شمارد . ( چرا که از شمردن پول و سرشماری دارائی کیف می‌کند و لذّت می‌برد ، و فکر و ذکرش اموال ، و معبود و مسجودش درهم و دینار است . برق این بت او را غرق شادی می‌کند ، و نه تنها شخصیّت خویش که تمام شخصیّتها را در آن خلاصه می‌کند ) .
توضیحات :
« مَالاً » : دارائی فراوان . « عَدَّدَهُ » : آن را به کرّات و مرّات شمرده است و حساب آن را نگاه داشته است . باب تفعیل در اینجا برای تکثیر است .
سوره هُمَزَة آیه 3
متن آیه :
یَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ
ترجمه :
آخر گمان می‌برد که دارائیش بدو جاودانگی می‌بخشد ! ( پس چرا چنین بت مشکل گشائی را نپرستد و شخصیّت همگان را در پای آن قربانی نکند ؟ ) .
توضیحات :
« أَخْلَدَهُ » : او را جاودانگی داده است . وی را سرمدی کرده است .
سوره هُمَزَة آیه 4
متن آیه :
کَلَّا لَیُنبَذَنَّ فِی الْحُطَمَةِ
ترجمه :
هرگزا هرگز ! ( چنین نیست ) . او بدون شکّ به خُرد کننده و درهم شکننده ( اعضاء و اندام ، آتش دوزخ نام ) پرت می‌گردد و فرو انداخته می‌شود .
توضیحات :
« لَیُنبَذَنَّ » : قطعاً و مسلّماً پرت می‌گردد و فرو انداخته می‌شود . « الْحُطَمَةِ » : بسیار در هم شکننده و خُرد کننده . نامی از نامهای دوزخ است و بیانگر این واقعیّت است که تأثیر آن همسان تأثیر آذرخشهای آسمانی و امواج انفجاری مهیب است که نه تنها ساختمانهای عظیم را تخریب می‌کنند ، بلکه شاخه‌های آهن و ستونهای عظیم را هم خم می‌نمایند و درهم می‌شکنند .
سوره هُمَزَة آیه 5
متن آیه :
وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْحُطَمَةُ
ترجمه :
تو چه می‌دانی خُردکننده و درهم شکننده چیست ؟
توضیحات :
« مَآ أَدْرَاکَ » : ( نگا : قارعه / 3 ) .
سوره هُمَزَة آیه 6
متن آیه :
نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ
ترجمه :
آتش برافروخته خدا است !
توضیحات :
« الْمُوقَدَةُ » : فروزان . برافروخته .
سوره هُمَزَة آیه 7
متن آیه :
الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ
ترجمه :
آتشی که ( به ژرفای قلبها که کانون کفر و کبر و فسق ، و مرکز حبّ ثروت و قدرت و منزلت دنیوی بوده است ، فرو می‌رود ) و بر دلها مسلّط و چیره می‌شود .
توضیحات :
« تَطَّلِعُ عَلی . . . » : چیره می‌شود بر . « الأفْئِدَةِ » : جمع فُؤاد ، دلها .
سوره هُمَزَة آیه 8
متن آیه :
إِنَّهَا عَلَیْهِم مُّؤْصَدَةٌ
ترجمه :
آن آتشی ایشان را در بر می‌گیرد که سرپوشیده و دربسته است .
توضیحات :
« عَلَیْهِم مُّؤْصَدَةٌ » : ( نگا : بلد / 20 ) .
سوره هُمَزَة آیه 9
متن آیه :
فِی عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ
ترجمه :
در حالی که آنان در ستونهای درازی بسته می‌شوند .
توضیحات :
« عَمَدٍ » : جمع عَمُود ، ستونها . « مُمَدَّدَةٍ » : دراز . « فِی عَمَدٍ » : حال ضمیر ( هِمْ ) بوده و بیان وضع دوزخیان است . یا این که حال ضمیر ( هَا ) و بیان حالت دوزخ است و معنی آیه چنین خواهد بود : شعله‌های سوزان جهنّم به صورت ستونهای کشیده و دراز ، دوزخیان را احاطه می‌کند و ایشان را در برمی‌گیرد .
