تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدلتفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
تفسیر سوره های قرآن و مطالب مربوط به تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل۱۰۵-سوره الفیل
تفسیر سوره الفیل برگرفته از تفسیر نور دکتر مصطفی خرمدل
سوره فیل
سوره فیل آیه 1
متن آیه :
أَلَمْ تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِأَصْحَابِ الْفِیلِ
ترجمه :
آیا نشنیده‌ای که پروردگار تو با فیلداران چه کرده است و چه بر سر ایشان آورده است ؟
توضیحات :
« أَلَمْ تَرَ ؟ » : آیا ندیده‌ای ؟ مراد از دیدن ، شنیدن و باخبر شدن است ( نگا : بقره / 243 و 246 و 258 ، فجر / 6 ) . مخاطب هرچند پیغمبر است ، ولی مراد عموم مردم است . « أَصْحَابِ » : جمع صاحِب ، دارندگان . « الْفِیلِ » : فیل اسم جنس و در معنی جمع است . « أَصْحَابِ الْفِیلِ » : فیلداران . مراد سپاه حبشه است که به سرداری ابرهه برای تخریب کعبه به سوی مکّه حرکت کردند و فیلهائی را به همراه داشتند . علّت حمله این بود که حبشیها که بر یمن فرمانروائی می‌کردند ، چون توجّه مردم را به کعبه دیدند ، کلیسائی را در صنعاء ساختند تا توجّه مردمان جزیرةالعرب را بدان جلب کنند و آنجا را مرکز عبادت و تجارت نمایند ، ولیکن مکّه همچنان کانون پرستش ماند . در سرزمین ، « مغمس » نزدیک مکّه سپاه ابرهه از سوی دسته‌های پرندگان مورد هجوم قرار گرفت و فیلهای عظیم‌الجثّه با پرندگان ضعیفی از پای درآمدند .
سوره فیل آیه 2
متن آیه :
أَلَمْ یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ
ترجمه :
مگر نیرنگ ایشان را تباه و باطل نگردانده است .
توضیحات :
« تَضْلِیلٍ » : سردرگم نمودن و از هدف منحرف کردن . باطل و تباه ساختن .
سوره فیل آیه 3
متن آیه :
وَأَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبَابِیلَ
ترجمه :
و مگر پرندگان را گروه گروه بر سر آنان نفرستاده است ؟
توضیحات :
« وَ أَرْسَلَ . . . » : واو حرف عطف است و ( أَرْسَلَ ) عطف بر ( أَلَمْ یَجْعَلْ ) است . مراد از استفهام ، تقریر و بیان است . یعنی ، بلی که پرندگانی را گروه گروه بر سر ایشان فرستاده است . « طَیْراً » : پرندگان . اسم جنس جمعی است . « أَبَابِیلَ » : دسته دسته . گروه گروه . جمع مکسّری است که مفرد آن به کار نمی‌رود . هرچند که برخی مفرد آن را إِبّالَة و بعضی أَبابِلَة دانسته‌اند . حال ( طَیْراً ) است . این واژه برخلاف آنچه بر سر زبانها و مشهور است ، اسم خاص هیچ یک از پرندگان نمی‌باشد .
سوره فیل آیه 4
متن آیه :
تَرْمِیهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّیلٍ
ترجمه :
آن پرندگان به سوی فیلداران سنگهای کوچکی از سنگْ گِل را می‌انداختند ( و به سویشان نشانه می‌رفتند ) .
توضیحات :
« حِجَارَةٍ » : سنگ کوچک و ناچیزی . تنوین آن برای تحقیر است . « سِجِّیلٍ » : گِل متحجّر . سنگْ گِل ( نگا : هود / 82 ، حجر / 74 ) .
سوره فیل آیه 5
متن آیه :
فَجَعَلَهُمْ کَعَصْفٍ مَّأْکُولٍ
ترجمه :
و ایشان را همچون برگ آفت‌زده ( کشتزار ، سوراخ سوراخ و نابود ) می‌کردند .
توضیحات :
« عَصْفٍ » : برگ گندم و جو و غیره . کاه ( نگا : رحمن / 12 ) . « مَأْکُولٍ » : آفت‌زده و کرم خورده . خورده شده . « عَصْفٍ مَّأْکُولٍ » : برگ آفت‌زده و کرم خورده . برگ جویده شده و از دهان حیوانات افتاده . برگی که دانه آن خورده شده و به صورت کاه درآمده باشد ( نگا : روح‌البیان ) .
